11.3.21

Ásmundur Sveinsson και ο προφήτης του καιρού

 

Αυτό το γλυπτό λέγεται Veðurspámaðurinn (1934): ο άνθρωπος που (κοιτάζει έξω και προσπαθεί να) προβλέπει τον καιρό. Είναι ένα θέμα που περιγράφει τέλεια την Ισλανδία: ο καιρός είναι δύσκολος γιατί αλλάζει συνέχεια και γρήγορα. Λέγεται οτι αν δεν σου αρέσει ο καιρός στην Ισλανδία, περίμενε πέντε λεπτά (και θα αλλάξει): τώρα (μεσημέρι) που γράφω έχει δυνατό ήλιο και γαλανό ουρανό ενώ το πρωί χιόνισε και φυσούσε δυνατά. Στα μαθήματα ισλανδικών υπάρχει ειδικο κεφάλαιο: συζητώντας για τον καιρό.

Πίσω από το άγαλμα είναι το μουσείο Ásmundasafn το οποίο ήταν σπίτι και εργαστήριό του γλύπτη Ásmundur Sveinsson. Ήταν εκτός Ρέικιαβικ, μέσα στα χωράφια, όταν το έχτισε ενώ τώρα είναι 3 χιλιόμετρα-μια όμορφη βόλτα με τα πόδια από το κέντρο. 

Είναι ένας από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες της χώρας ο Ásmundur Sveinsson. Γλυπτά του σε μεγάλο μέγεθος υπάρχουν σε διάφορα σημεία του Ρέικιαβικ και σε όλη τη χώρα. Όταν επισκέφθηκα το μουσείο, μια μέρα εν μέσω κόβιντ, χωρίς τουρίστες ή άλλους επισκέπτες, ο υπάλληλος με ξενάγησε και μου είπε το καταπληκτικό: μέσα στο μουσείο υπάρχουν τα γλυπτά στο μέγεθος που τα έφτιαξε αλλά υπάρχουν σε μικρό μέγεθος στο πωλητήριο-για τα σπίτια των αγοραστών, σε μεγαλύτερο/μέτριο μέγεθος στον κήπο του μουσείου ή σε δημόσιους χώρους και σε πολύ μεγάλο μέγεθος σε κήπους και σταυροδρόμια σε διάφορους δήμους της χώρας.  


* Veður=weather, καιρός, að spá=προβλέπω, μαντεύω, maður=man, άνδρας, άνθρωπος, -inn=Ο (οριστικό άρθρο/αρσενικό/ονομαστική) 

7.11.20

Sigurður Ben Jóhannsson



https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1550398/


https://www.facebook.com/people/Sigur%C3%B0ur-Ben-J%C3%B3hannsson/100001037232175

Pálmi Örn Guðmundsson (1949-1992)

Οι φωτογραφίες είναι από την Εθνική Πινακοθήκη της Ισλανδίας https://safneign.listasafnreykjavikur.is/hofundur/323
The Angel and the Horse, 2009, etching and aquatint on paper, by Karólína Lárusdóttir. Photograph: By courtesy of the estate of Karólína Lárusdóttir https://www.theguardian.com/artanddesign/2019/apr/14/karolina-larusdottir-obituary

10.1.19

~ Αρχεία του Βορρά, της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ

Όσο περισσότερο γερνάω η ίδια, τόσο διαπιστώνω πως η παιδική ηλικία και τα γεράματα δεν συγκλίνουνε μόνο, αλλά είναι επιπλέον οι δυο πιο βαθιές καταστάσεις που μας έχει δοθεί να ζήσουμε. Η ουσία ενός πλάσματος παίρνει την οντότητά της σ' αυτές, πριν ή μετά από τις προσπάθειες, τις βλέψεις, τις φιλοδοξίες της ζωής. Το λείο πρόσωπο του παιδιού Μισέλ και το δουλεμένο πρόσωπο του γέρου Μισέλ μοιάζουν, πράγμα που δεν συνέβαινε απαραίτητα με τα ενδιάμεσα πρόσωπα της νεότητας και της ωριμότητας. Τα μάτια του παιδιού κι εκείνα του γέροντα κοιτάζουν με την ήρεμη εμπιστοσύνη εκείνου που δεν έχει μπει ακόμα στη μασκαράτα, ή που έχει βγει απ΄αυτήν. Και όλο το ανάμεσά τους διάστημα μοιάζει με μια μάταιη φουρτούνα, ένα σάλο μέσα στο κενό, ένα ανώφελο χάος από το οποίο αναρωτιόμαστε γιατί ν΄αναγκαζόμαστε να περνάμε.



Τα Αρχεία του Βορρά είναι το δεύτερο από τα τρία βιβλία που με τον γενικό τίτλο Ο Λαβύρινθος του Κόσμου αποτελούν την αυτοβιογραφία της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.
Στο πρώτο βιβλίο, με τίτλο Ευβλαβικές Αναμνήσεις (δεν το έχω διαβάσει ακόμα) μιλάει για τη μητέρα της Fernade (1872-1903) η οποία πέθανε δέκα μέρες μετά τη γέννηση της Μαργκερίτ, και την οικογένεια από την πλευρά της.
Στο δεύτερο μέρος, τα Αρχεία του Βορρά, αφηγείται την ιστορία της οικογενείας του πατέρα της Michel (1853-1929). Από εκεί είναι το παραπάνω απόσπασμα.
Το τρίτο μέρος Τι; Η Αιωνιότητα, που θα αφορούσε τα χρονια που έζησε η ίδια η Μαργκερίτ (1903-1987), έμεινε ατελείωτο λόγω του θανάτου της στις 17 Δεκεμβρίου 1987.
[Θέλω εδώ να σημειώσω κάτι που είναι προφανές αλλά σχεδόν πάντα το παραβλέπουμε, ότι δεν πρέπει ποτέ να αφήνουμε το καλύτερο ή το σημαντικότερο, τέλος πάντων, για το τέλος, γιατί ορίστε, να, κάτι γίνεται -το αναπόφευκτο- και χάνεται για πάντα η ευκαιρία.]

Σημειώσεις:
- Γεννήθηκε ως Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour και δημιούργησε η ίδια το ψευδώνυμό της με αναγραμματισμό του Crayencour.
- Το μέρος που έλεγε "σπίτι της" το έφτιαξε στην αμερική-και το λέω αυτό γιατί πέρασε πολύ μεγάλο μέρος της ζωής της ταξιδεύοντας σε κάθε μέρος του κόσμου, ακόμα μέχρι και στα βαθιά της γεράματα. Το σπίτι της λοιπόν είχε το όνομα Petite Plaisance και βρίσκεται στο νησί Mount Desert στο Μαίην. Έζησε εκεί επί 42 χρόνια με την αμερικανίδα σύντροφό της Grace Frick.
- Ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (το 1980).
- Ήταν φίλη με την Ιωάννα Χατζηνικολή η οποία εξέδωσε (και μετέφρασε) τα βιβλία της στα ελληνικά.
- Το βιβλίο Γράμματα σε φίλους και όχι μόνο (επιστολές της Μ.Γ. σε διάφορους παραλήπτες, κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής της) όταν βρέθηκε στα χέρια μου, υπήρξε για μένα ένα είδος αυτοβιογραφίας της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Αυτό ήταν που με προέτρεψε να διαβάσω τα βιβλία της και γι' αυτό το λόγο το συστήνω.


26.12.18

~ La part manquante, του Christian Bobin

Στα ελληνικά αυτή η συλλογή διηγημάτων βγήκε με τον τίτλο Η φάλαινα με τα πράσινα μάτια (εκδόσεις Εξάντας 21ος αιώνας).
Δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική με τον Κριστιάν Μπομπέν, οτιδήποτε γράφει μου φαίνεται αριστούργημα. Όχι τόσο για τον τρόπο που είναι γραμμένο (εξάλλου έχω διάβάσει μόνο σε μετάφραση όσα βιβλία του υπάρχουν στα ελληνικά-από τρεις διαφορετικούς μεταφραστές) αλλά γι΄αυτά που γράφει: για τις σκέψεις του καθεαυτές, για τον τρόπο που βλέπει τα πάντα-το νόημα της ζωής. Έχω χαρίσει το Αιχμάλωτος του λίκνου (εκδόσεις Χαραμάδα) που ήταν το πρώτο δικό του βιβλίο που διάβασα, αυτό με το οποίο τον γνώρισα και τον αγάπησα (και λίγα λέω) πάνω από 25 φορές, σε φίλους και γνωστούς, περιμένοντας στη συνέχεια την άποψή τους γι΄αυτό. Στο μυαλό μου, η συμφωνία μας πάνω σ΄αυτό το βιβλίο είναι κάτι σαν ένδειξη ότι βλέπουμε το νόημα της ύπαρξής με τον ίδιο τρόπο.
[Ελπίζω να έρθει κάποτε η ώρα να τον διαβάσω στο πρωτότυπο!]

14.12.18

~ H Μαντόνα της Νοτρ-Νταμ, του Alexis Ragougneau

Τι θέλω και κοιτάζω τη βαθμολογία στο goodreads; είπα μετά το διάβασμα του βιβλίου.
Αν "τους" είχα ακόυσει, δεν τα το είχα διαβάσει, και τότε πόσο λάθος, θα είχα χάσει ένα τόσο ωραίο βιβλίο, δυό απολαυστικά απόγεύματα, τη γνωριμία μου με ένα νέο γάλλο συγγραφέα, την επαφή με τη γαλλική αστυνομική λογοτεχνία, ένα βίρτσουαλ ταξίδι στο Παρίσι και στη Νότρ Νταμ και τόσες πληροφορίες για τους τουρίστες και τις διαδικασίες μέσα σ΄αυτή την πιο διάσημη εκκλησία του κόσμου...
Δεν θα είχα ανακαλύψει ότι ένα βιβλίο αστυνομικό μεν αλλά όπου το μυστήριο λύνεται από έναν παππά με προβλήματα υγείας, ένα έκτρωμα ύψους 1,48 και 43 κιλών όπως λέει ο ίδιος για τον εαυτό του, θα μπορούσε όχι απλά να μου κρατήσει το ενδιαφέρον αλλά να με συγκινήσει επιπλέον μέχρι δακρύων για πάνω από δύο φορές.
Έτσι λοιπόν. Ας μη δίνουμε σημασία σ΄ότι βλέπουμε γραμμένο για ένα βιβλίο από δω κι από κει. Γι' αυτό έγραψα κι εγώ τη γνώμη μου και πάω τώρα να την ανεβάσω τώρα στο goodreads μπας και βοηθήσω κανέναν αναποφάσιστο αναγνώστη.


8.11.18

~ Στ΄αμπέλια, του Σταύρου Ζουμπουλάκη

Ένα βιβλίο τόσο απλό που θα μπορούσε να μην έχει γραφτεί, αλλά όμως τόσο εξαιρετικό που, τι καλά που γράφτηκε!
Μέσα στις πρώτες σκέψεις μου ήταν ότι Καλά που γράφτηκε αυτό το βιβλίο και σώθηκαν έτσι λέξεις και συνήθειες και περιγραφή μιας εποχής χαμένης πια για πάντα στο παρελθόν-κάτι σαν ιστορική καταγραφή, σαν παρακαταθήκη.
Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης σκεφτόμουν Μα τι όμορφα που σκέφτεται αυτός ο άνθρωπος, κάποιος να τον παροτρύνει να γράψει κι άλλα βιβλία, να ακούμε τις σκέψεις του, τον απλό προσγειωμένο και ταυτόχρονα ανυψωτικό για τον αναγνώστη τρόπο που σκέφτεται.
Και στο τέλος έμεινα με κάτι πολύ σπάνιο πια για μένα, την ικανοποίηση ότι πληρώθηκα διαβάζοντας.
Έτσι, να θυμόμαστε τους λόγους για τους οποίους αγαπάμε τα βιβλία.

26.1.18

The Monk of Mokha

Ο Dave Eggers (*) ξεκινάει να παρουσιάζει το νέο βιβλίο του αυτές τις μέρες, με ένα όχημα-με μια κινητή βιβλιοθήκη(!) και η πρώτη παρουσίαση θα γίνει στην είσοδο του Δημαρχείου, σε συνεργασία με την Δημόσια Βιβλιοθήκη, στο Σαν Φρανσίσκο.

Το βιβλίο λέγεται The Monk of Mokha και είναι η αληθινή ιστορία του 24χρονου Alkhanshali που μεγάλωσε στο Tenderloin, την πιο κακόφημη συνοικία του Σαν Φρανσίσκο, και μετά από μια σειρά από περιπέτειες που σχετίζονται με τον εμφύλιο πόλεμο στην χώρα καταγωγής του, την Υεμένη, όπου είχε πάει για να συλλέξει κόκκους καφέ από διάφορες ποικιλίες, ξεκίνησε πρόσφατα τη δική του εταιρία καφέ.

Διαβάστε στο λινκ την ιστορία της γνωριμίας τους και την εξέλιξή της σε βιβλίο.

(*) Ο Dave Eggers είναι συνιδρυτής της οργάνωσης 826 Valencia st., μη κερδοσκοπικής, που βοηθάει παιδιά και εφήβους να έρθουν σε επαφή με την συγγραφή, να γράψουν ιστορίες, ποίηση, οτιδήποτε θα τους βοηθήσει να ανοίξουν ένα νέο παράθυρο στη ζωή τους (και να σωθούν).
Τον γνωρίζουμε κυρίως από τα βιβλία του και από την ταινία Ένα ολόγραμμα για το Βασιλιά-νομίζω όμως ότι το δίκτυο 826 Valencia και η ζωή του, αξίζουν πολύ μεγαλύτερου ενδιαφέροντος.

18.8.17

ακούγοντας την πρωινή ησυχία, Ίλιον, Αύγουστος 2017


Αυτές τις ήσυχες μέρες του Αυγούστου κάθε χρόνο, κάνω ασυναίσθητα, σχεδόν καθημερινά, ανασκόπηση της ζωής μου.
Φέτος παρατήρησα ότι η ανασκόπηση έγινε σε δεκαετίες-έβαλα μάλιστα και τίτλους.
Όχι ότι παίρνω τίποτα αποφάσεις, ούτε λυπάμαι για-ότι-έγινε-έγινε. Όμως το μυαλό μου από μόνο του κάνει στατιστικές, κι αναρωτιέμαι-λίγο όμως, ευτυχώς, όσο ένα χρυσόψαρο, μετά αφήνω όλες τις πολύπλοκες σκέψεις στη μέση-γιατί έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει απάντηση.

14.8.17

κάθε χρόνο και χειρότερα και καλύτερα μαζί

Δίπλα στη μαγευτική Θηβών, κάπου ανάμεσα στις τρύπες που έγιναν πρόσφατα για να βρουν το μέτρο, δύο άσπρες κοτούλες, αμεριμνες. Πώς τα κατάφεραν και το έσκασαν από το κοτέτσι τους, αναρωτιέμαι. Από την άλλη, ποιος δεν θα έψαχνε να βγει από ένα σκονισμένο παράπηγμα όταν βλέπει δίπλα του το δροσερό γρασίδι;
Οι ήσυχες μέρες του Αυγούστου σε ξεγελανε κατά κάποιο τρόπο, σε κάνουν να νομίζεις ότι θα κρατήσουν για πάντα.
Τις άφησα να ζήσουν το όνειρο κι όσο κρατήσει. Καλύτερα έτσι, σκέφτηκα, παρά μια μακριά σκονισμένη ζωή που καταλήγει στο φούρνο με πατάτες.



13.8.17

Crumb (1994)


Ντοκιμαντέρ, βιογραφικό, για τη ζωή του καρτουνίστα Robert Crumb (και της οικογενείας του).

Βλέπω αυτό που έγραψα παραπάνω: σε καμία περίπτωση δεν περιγράφει το πόσο ενδιαφέρον, καλογυρισμένο και σ η μ α ν τ ι κ ό βρήκα αυτό το ντοκιμαντέρ.
Θα το έβαζα κι εγώ οπωσδήποτε στην λίστα μου των 50 Documentaries to See Before You Die.

Επίσης ως προτρεπτικό επιχείρημα μπορεί να λειτουργήσει κι αυτό (από wiki): Despite strong reviews, Crumb was not nominated for the Academy Award for Best Documentary Feature (the nominating committee reportedly stopped watching the film after only twenty minutes).---- Αυτό που έχω να πω είναι ότι ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΤΙ ΕΧΑΣΑΝ!

12.8.17

γίναμε vintage


Είχαμε δυό τέτοια φλυτζάνια κίτρινα: ένα μικρό όπου έπινε για πολλά χρόνια η μαμά μας τον ελληνικό της πρωί-απόγευμα, κι ένα μεγάλο σαν της φωτογραφίας, που επειδή τότε (*) δεν ξέραμε τον καπουτσίνο, είχε καταλήξει θήκη για το σφουγγάρι των πιάτων στην κουζίνα.

Ήταν από τα πρώτα δώρα απορρυπαντικών σε σκόνη-τόσο αξιοπερίεργο αυτό τοτε, όσο αργότερα το ότι στην Τράπεζα δίναμε δώρο με κάθε άνοιγμα λογαριασμού. Ώ καιροί ώ ήθη.

(*) Κάπου ανάμεσα 1972-1976

24.6.17

bluets and mountain tea


[Τελείωσα το Bluets, είναι εξαιρετικό, το τελείωσα κάπως γρήγορα από ανυπομονησία αλλά δεν το βάζω στην άκρη, είναι απο αυτά που έχεις δίπλα σου για καιρό και τα ξανακοιτάζεις. Επίσης δεν έχω ξαναχαιδέψει βιβλίο τόσο πολύ στη ζωή μου. Ομολογώ ότι όταν χάιδευες το εξώφυλλο μου φάνηκε κι εμένα ωραίο, απαλό, ιδιαίτερο, αλλά δεν περίμενα ότι όποτε θα το ξανάπιανα, θα το ξαναχάιδευα εντυπωσιασμένη το ίδιο όπως την πρώτη φορά κάθε φορά.]

22.6.17

Christina's World by Andrew Wyeth



Ντοκιμαντέρ του BBC με τίτλο "Michael Palin in Wyeth´s World",
διάρκεια 59 λεπτά,
με αγγλικούς υπότιτλους.


[Michael Palin heads for rural Pennsylvania and Maine to explore the extraordinary life and work of one of America's most popular and controversial painters, Andrew Wyeth. Fascinated by his iconic painting Christina's World, Palin goes in search of the real life stories that inspired this and Wyeth's other depictions of the American landscape and its hard grafting inhabitants.
Tracking down the farmers, friends and family featured in Wyeth's magically real work, Palin builds a picture of an eccentric, enigmatic and driven painter. He also gets a rare interview with Helga, the woman who put Wyeth back in the headlines when the press discovered he had been painting her nude, compulsively but secretly for 15 years.]